Jawischowitz - podobóz Auschwitz
W 1942 r., w póÅ‚nocnej części wsi Jawiszowice, wÅ‚adze KL Auschwitz utworzyÅ‚y podobóz o nazwie Jawischowitz. Osadzeni w nim więźniowie wykonywali niewolniczÄ… pracÄ™ w kopalni wÄ™gla „Brzeszcze”, która należaÅ‚a wówczas do niemieckiego koncernu „Herman Göring Werke”. PrzeciÄ™tny stan liczbowy wynosiÅ‚ okoÅ‚o 2 tysiÄ…ce więźniów. W wiÄ™kszoÅ›ci byli to Å»ydzi z różnych krajów okupowanych przez TrzeciÄ… RzeszÄ™, a także Polacy, Czesi, Rosjanie, JugosÅ‚owianie, Francuzi, Niemcy i Austriacy.
Więźniowie przeważnie nie mieli żadnego przygotowania zawodowego do pracy w kopalni i czÄ™sto ulegali wypadkom. Na ich zÅ‚Ä… kondycjÄ™ wpÅ‚ywaÅ‚o również bicie przez więźniów funkcyjnych i esesmanów. Nierzadkie byÅ‚y przypadki pobicia na Å›mierć, a także próby samobójcze powodowane szykanami oraz ciężkimi warunkami życia i pracy. Więźniowie uznani za niezdolnych do pracy byli odwożeni do Birkenau i z reguÅ‚y zabijani w komorach gazowych. WedÅ‚ug fragmentarycznych danych od października 1942 r. do grudnia 1944 taki los spotkaÅ‚ co najmniej 1800 więźniów.
Część mieszkaÅ„ców Brzeszcz i Jawiszowic oraz pracowników kopalni, pomimo groźby uwiÄ™zienia w obozie koncentracyjnym, niosÅ‚o pomoc więźniom, podtrzymujÄ…c ich na duchu, dostarczajÄ…c żywność, poÅ›redniczÄ…c w tajnej korespondencji, czasem wykonujÄ…c za nich pracÄ™ lub pomagajÄ…c w ucieczkach.
19 stycznia 1945 r., podczas ewakuacji KL Auschwitz, esesmani wyprowadzili z podobozu okoÅ‚o 1,9 tys. więźniów, zmuszajÄ…c ich do marszu w kierunku odlegÅ‚ego o ponad 50 kilometrów WodzisÅ‚awia ÅšlÄ…skiego. Część z nich nie wytrzymaÅ‚a trudów marszu i zginęła z wycieÅ„czenia lub od kul eskortujÄ…cych esesmanów. Na terenie podobozu pozostaÅ‚o kilkudziesiÄ™ciu chorych i wycieÅ„czonych więźniów, którymi zaopiekowali siÄ™ mieszkaÅ„cy Brzeszcz i Jawiszowic.
Część mieszkaÅ„ców Brzeszcz i Jawiszowic oraz pracowników kopalni, pomimo groźby uwiÄ™zienia w obozie koncentracyjnym, niosÅ‚o pomoc więźniom, podtrzymujÄ…c ich na duchu, dostarczajÄ…c żywność, poÅ›redniczÄ…c w tajnej korespondencji, czasem wykonujÄ…c za nich pracÄ™ lub pomagajÄ…c w ucieczkach.
19 stycznia 1945 r., podczas ewakuacji KL Auschwitz, esesmani wyprowadzili z podobozu okoÅ‚o 1,9 tys. więźniów, zmuszajÄ…c ich do marszu w kierunku odlegÅ‚ego o ponad 50 kilometrów WodzisÅ‚awia ÅšlÄ…skiego. Część z nich nie wytrzymaÅ‚a trudów marszu i zginęła z wycieÅ„czenia lub od kul eskortujÄ…cych esesmanów. Na terenie podobozu pozostaÅ‚o kilkudziesiÄ™ciu chorych i wycieÅ„czonych więźniów, którymi zaopiekowali siÄ™ mieszkaÅ„cy Brzeszcz i Jawiszowic.
Zobacz również
Ten projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej.
Projekt lub publikacja odzwierciedlają jedynie stanowisko ich autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w nich zawartość merytoryczną.
Projekt lub publikacja odzwierciedlają jedynie stanowisko ich autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w nich zawartość merytoryczną.
OK
