Trasa Pamięci / Route of Remembrance

trasapamieci.brzeszcze.pl

A A A

O projekcie

Komisja Europejska przyznaÅ‚a gminie Brzeszcze grant w wysokoÅ›ci 15.228,00 EUR na realizacjÄ™  projektu pn. „TRASA PAMIĘCI” w ramach programu Komisji Europejskiej - "Europe for citizens: Promotion of Active European Citizenship" "Europa dla obywateli: Promocja aktywnego obywatelstwa europejskiego"

W Å›wiadomoÅ›ci narodów, w tym również narodu polskiego, trudno odnaleźć pojÄ™cie podobozów hitlerowskiego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz - Birkenau. Warto tymczasem pamiÄ™tać, iż sieć podobozów byÅ‚a bardzo rozbudowana i w szczytowym momencie liczyÅ‚a okoÅ‚o 40 filii, w których przebywaÅ‚o kilkadziesiÄ…t tysiÄ™cy więźniów.

Również i w naszej gminie, oddalonej o 10 km od obozu gÅ‚ównego KL Auschwitz, istniaÅ‚ jeden z najwiÄ™kszych podobozów – nazywany podobozem Jawischowitz.

FunkcjonowaÅ‚ on pomiÄ™dzy 1942 a 1945 rokiem jako zaplecze siÅ‚y roboczej do pracy w kopalni wÄ™gla kamiennego w Brzeszczach. PrzebywaÅ‚o w nim okoÅ‚o 2500 tysiÄ…ca więźniów. ByÅ‚ to pierwszy w historii obozów koncentracyjnych przypadek zatrudnienia więźniów do pracy pod ziemiÄ…. Pod wzglÄ™dem narodowoÅ›ciowym przez caÅ‚y czas istnienia obozu przeważali w nim Å»ydzi z różnych okupowanych przez III RzeszÄ™ krajów. Podobóz Jawischowitz cieszyÅ‚ siÄ™ wÅ›ród więźniów oÅ›wiÄ™cimskich szczególnie zÅ‚Ä… sÅ‚awÄ…. W podobozie panowaÅ‚y bardzo zÅ‚e warunki oraz wysoka Å›miertelność wÅ›ród więźniów.

Na terenie naszej gminy znajdowaÅ‚ siÄ™ podczas wojny również drugi podobóz KL Auschwitz, podobóz Budy, gdzie więźniowie pracowali przy melioracji stawów i w gospodarstwie rolnym.

Przez jakiÅ› czas w Budach byÅ‚a również umieszczona kobieca Karna Kompania więźniarek przeniesiona z KL Auschwitz-Birkenau. W podobozie tym dokonano jednej nocy bestialskiej masakry okoÅ‚o 90 więźniarek (gÅ‚. francuskich Å»ydówek).

Tragiczna historia podobozów istniejÄ…cych w naszej gminie jest bardzo sÅ‚abo upamiÄ™tniona. Åšwiadomość wojennych wydarzeÅ„ jest coraz sÅ‚absza i stopniowo siÄ™ zaciera. Zapomnieniu ulegajÄ… również wspomnienia o bohaterskich postawach mieszkaÅ„ców pomagajÄ…cych więźniom i podejmujÄ…cych różnorodnÄ… dziaÅ‚alność konspiracyjnÄ… zwiÄ…zanÄ… z bezpoÅ›redniÄ… bliskoÅ›ciÄ… KL Auschwitz.

Celem projektu jest ukazanie i trwaÅ‚e upamiÄ™tnienie tragicznej historii więźniów podobozów KL Auschwitz-Birkenau oraz mieszkaÅ„ców bohatersko pomagajÄ…cych więźniom i podejmujÄ…cych różnorodnÄ… dziaÅ‚alność konspiracyjnÄ….

Cele szczegóÅ‚owe projektu:
  • ożywienie wspomnieÅ„ żyjÄ…cych Å›wiadków
  • przekazanie wiedzy kolejnym pokoleniom
  • upamiÄ™tnienie historii
  • otwarcie zabytków i miejsc historycznych na turystów

Przedmiotem projektu jest przygotowanie podstaw “Trasy pamiÄ™ci”, w ramach której można bÄ™dzie w peÅ‚ni poznać historiÄ™ podobozów oraz losy więźniów i pomagajÄ…cych im mieszkaÅ„ców:
  1. wykonanie 4 tablic pamiÄ…tkowych:
    - przy budynku byłego podobozu karnej kompanii kobiecej,
    - w parku miejskim – na terenie byÅ‚ego podobozu Jawischowitz, przy pozostaÅ‚ym budynku Å‚aźni obozowej
    - na cmentarzu w Jawiszowicach – miejscu pochówku więźniów podobozu i Marszu Åšmierci
    - obok budynku tzw. Willi dyrektorów kopalni, w której pracowali i ginÄ™li więźniowie .
  2. przygotowanie i dystrybucja broszury - folderu zawierajÄ…cego informacje dotyczÄ…ce: najważniejszych miejsc i obiektów na terenie gminy zwiÄ…zanych z obozem KL Auschwitz; pomocy więźniom udzielanej przez mieszkaÅ„ców gminy Brzeszcze (sylwetki najważniejszych osób i ich historie, pomoc uciekinierom).
  3. przetÅ‚umaczenie i wydanie książki „Jawischowitz” – napisanej przez francuskich autorów, opisujÄ…cej historiÄ™ podobozu Jawischowitz.
  4. nagranie i przedstawienie filmu - reportażu historycznego, przedstawiajÄ…cego historiÄ™ podobozów dziaÅ‚ajÄ…cych na terenie gminy Brzeszcze podczas II wojny Å›wiatowej; dzisiejsze pozostaÅ‚oÅ›ci po byÅ‚y obozach; informacje na temat dziaÅ‚alnoÅ›ci konspiracyjnej mieszkaÅ„ców.
  5. Wykonanie strony internetowej poÅ›wiÄ™conej projektowi i samej Trasie pamiÄ™ci bÄ™dÄ…cej najszybszym i najbardziej dostÄ™pnym źródÅ‚em informacji o Trasie, elementach projektu, historii podobozów i ludzi.
  6. przeprowadzenie dwudniowej konferencji podsumowujÄ…cej realizacjÄ™ projektu
    1 dzień konferencji:
    - prelekcja pracownika naukowego Muzeum KL Auschwitz-Birkenau – konsultanta merytorycznego projektu, autora folderu informacyjnego
    - prezentacja książki Jawischowitz – pierwszej polskojÄ™zycznej monografii podobozu
    - spotkanie z francuskimi autorami książki, z reżyserem i scenarzystą książki
    - spotkanie z byłymi więźniami
    - premierowa prelekcja filmu
    2 dzień konferencji
    - prezentacje filmu w kinie dla uczniów szkóÅ‚ ponadpodstawowych z terenu gminy Brzeszcze
    - otwarty seans dla wszystkich mieszkaÅ„ców
Ten projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej.
Projekt lub publikacja odzwierciedlają jedynie stanowisko ich autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w nich zawartość merytoryczną.
OK
Ten serwis, podobnie jak większość stron internetowych wykorzystuje pliki cookies. Dowiedz się więcej o celu ich używania i zmianie ustawień cookie w przeglądarce. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na używanie cookie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. | Polityka bezpieczeństwa i polityka cookies